Czy zaskoczyły pana tłumy na wystawie o żydowskiej wspólnocie w Rybniku?
Szczerze mówiąc, patrząc na pogodę (pierwszy dzień śnieżycy – przyp. red.), liczyliśmy na mniejszą frekwencję. Przyszło co najmniej sto osób. Rybnik zdał egzamin! A wystawa świadczy o tym, że tematyka żydowska, bez względu na to, kto jaki ma stosunek do historii, kultury, do roli Żydów w dziejach Rybnika, świata, interesuje ludzi.
Ale ciągle o nich niewiele wiemy. Ilu ich tutaj było?
W okresie szczytowym mieszkało ich tutaj ponad 350. Nigdy wspólnota ta nie osiągnęła liczby 400 członków. Z czasem gmina stała się wiodąca, liczniejsza i silniejsza niż gminy w Wodzisławiu czy w Żorach, które wcześniej były zamożniejsze, lepiej się rozwijały. W drugiej połowie XIX wieku miasto Rybnik prężnie się rozwijało, a ta społeczność stawała się silniejsza.
Gdzie działali Żydzi, gdzie mieli swoje zakłady?
W Rybniku skupili się w samym centrum, od dzisiejszej ulicy Rudzkiej, gdzie znajdował się zakład rodziny Hasse. Tam, gdzie obecnie stoi Focus Mall, znajdował się browar, będący wówczas w rękach żydowskiej rodziny. To było skupisko przemysłowe. Kupcy działali w kamienicach na rynku i przy pobliskich uliczkach. Mieszkała z nimi częściowo żydowska, częściowo chrześcijańska służba. Tworzyli ciekawe środowisko, skupione wokół jednej posesji, jednego domu.
Gdzie stała synagoga?
Synagoga stała przy obecnej ulicy Zamkowej, naprzeciw urzędu miasta, gdzie teraz znajduje się skwer z fontanną. Znakomitą okazją do poszerzenia wiedzy na temat Żydów była konferencja, która odbyła się w naszym muzeum i w ośrodku dydaktycznym Uniwersytetu Śląskiego w Rybniku. Zaprosiliśmy na nią wielu gości, były ciekawe tematy.
Rozmawiał: Adrian Karpeta
Komentarze