Oprawcy z KL Auschwitz oraz innych niemieckich, nazistowskich obozów koncentracyjnych perfidnie zamieniali w koszmar nawet te święta. Oto wspomnienia z Bożego Narodzenia w okupowanej Polsce lat 1939-1945. Wypowiedzi zebrał urodzony w Rybniku Jerzy Klistała, autor ksiąg pamięci o więźniach KL Auschwitz, gdzie zginął jego ojciec (nr 111912) oraz wujek.
"Prezent" pod choinkę
Jest też informacja o najbardziej dramatycznej dla więźniów Wigilii – 24 grudnia 1940 roku. Na placu apelowym ustawiono choinkę oświetloną elektrycznymi lampkami. Były więzień Karol Świętorzecki zapamiętał, że kierownik obozu Karl Fritzsch nazwał leżące pod choinką zwłoki „prezentem” dla żyjących i zakazał śpiewania polskich kolęd. Podobnie jak w Wigilię 1940 roku esesmani dwa lata później w KL Auschwitz postawili choinkę na placu apelowym, a pod nią znowu zwłoki zmarłych i zamordowanych więźniów.
Była więźniarka Krystyna Aleksandrowicz po latach wspominała: „W 1942 roku przed Bożym Narodzeniem SS-mani urządzili nam choinkę. W obozie męskim w dzień wigilijny zebrano komando mężczyzn i kazano im przenosić w połach marynarek ziemię, kto zbyt mało jej nazbierał, zabijano go strzałem. Ułożono wtedy cały stos zwłok pod choinką”.
W następnym roku esesmani również znęcali się w ten szczególny czas nad więźniami, co tak z kolei zapamiętała była więźniarka Maria Mazurkiewicz: „Grudzień i styczeń 1943 r. był straszny jeszcze pod innym względem. Te góry trupów, bo oni nie nadążali z paleniem zwłok, były po dach, jak te bloki. Po dach leżały kupy trupów. W dzień Bożego Narodzenia choinkę kazali zrobić, kazali grać orkiestrze na tym tle. Ja tego nigdy nie zapomnę. Ta choinka, orkiestra i te kupy trupów aż po dach bloku. To było coś okropnego. Oczywiście później usunęli, jak minęła ta najgorsza fala epidemii, ale tego Bożego Narodzenia nigdy nie zapomnę”.
Anielskie szaty
„Niezapomnianym dniem dla więźniów Bloku Śmierci (blok nr 11) w KL Auschwitz była Wigilia Bożego Narodzenia w dniu 24 grudnia 1944 r. Esesmani zgodzili się, aby w ten wigilijny wieczór wyszły na korytarz wszystkie więźniarki i więźniowie, którzy przebywali także na parterze tego bloku w salach za kratą. Na środku korytarza ustawiono choinkę. Na schodach prowadzących z parteru do podziemi, gdzie znajdował się areszt obozowy stali więźniowie, którym pozwolono także wyjść z jego cel. Kilka więźniarek ubrało się w nocne koszule, mające imitować anielskie szaty. Śpiewano wspólnie kolędy, najpierw po niemiecku, a później po polsku.
Następnie rozpoczęły się deklamacje, do których teksty ułożyła dr Jadwiga Makowska, nauczycielka przedmiotów humanistycznych. Fragment tych deklamacji tak zapamiętała była więźniarka Róża Dryjańska: „Nie wiem, czy wiecie, że istnieje Auschwitz na świecie, nie jest on tak straszny, jak go malują, bo w nim ludzie jak w raju się czują, że się niczym nie martwimy, bo nie wiemy, czy nas wyprowadzą własne nogi, czy też kominem wezwą nas Bogi. A jak się dowiedziałam, to szybko do Auschwitz przyjechałam …”.
Donos banderowca
„Następnie ktoś zaczął czytać wcześniej napisany wiersz o wymowie bardzo patriotycznej, w którym były karykaturalne określenia hitlerowskiego systemu. Wśród więźniów znajdował się lekarz Ukrainiec, banderowiec, Wasyl Stroncićkyj (nr obozowy 155021), który znał dobrze język polski i zameldował o treści tej deklamacji esesmanowi Bruno Schlagemowi. Natychmiast rozpędzono wszystkich do cel, a następnie ustalono nazwisko więźnia, czytającego wiersz i jego dwóch współautorów. Wszyscy trzej zostali bestialsko pobici.”
Wspomniany Wasyl Stroncićkyj, ewakuowany 18.01.1945 r. do KL Mauthausen, doczekał wyzwolenia, zmarł w USA w 1975 roku.
Komentarze