- Mimo że mieszkam od trzech lat w nieodległych Łaziskach Górnych, a całe swoje życie we wschodniej części Górnego Śląska, czyli zaledwie kilkadziesiąt kilometrów od Lysek, to nigdy nie odwiedziłem wiosek, wchodzących w skład rzeczonej gminy. Szybko przekonałem się, że warto było tam pojechać - opowiada Sebastian.
Zabytkowe perły
Do Lysek należą: Sumina, Nowa Wieś, Dzimierz, Pstrążna, Żytna, Raszczyce, Adamowice, Bogunice i Zwonowice.
- W głównej miejscowości gminy znajduje się neogotycki kościół Świętej Małgorzaty z 1906 roku, na którego miejscu od XIV stulecia stały dwa drewniane kościoły. Naprzeciw świątyni moim oczom ukazał się piękny neogotycki Dom Pomocy Społecznej Świętego Józefa z lat 40. XIX wieku, który ufundował Józef Benedykt Polednik – właściciel Lysek - relacjonuje pasjonat śląskiej historii i kultury.
Jak dodaje, w miejscowości znajduje się także klasycystyczny dwór i spichlerz z około 1800 roku, który jednakże dzisiaj nie jest w najlepszym stanie. Przejeżdżając przez Dzimierz spotkamy stada krów oraz około stuletnie zabudowania. Skręcając z głównej drogi w boczną ulicę, natrafimy na odrestaurowany pałac z XIX stulecia, który jest dzisiaj zamieszkany. - Dostępu do tej historycznej budowli bronią dwa duże rasowe psy. Obok znajduje się spichlerz i obora, do których prowadzi brama z dwoma kogucikami u góry. Naprzeciw, za białymi barierkami zaczyna rosnąć powoli kukurydza. Okazałe kolby przykują uwagę przejeżdżających za kilka miesięcy - mówi podróżnik.
Pstrążna od pstrągów
Kolejną wsią na trasie Sebastiana była Pstrążna. Nazwa miejscowości jest związana z licznym występowaniem tutaj pstrągów w pobliskiej rzece Sumince i w okolicznych stawach. Do dziś możemy tam spotkać rybaków łowiących ryby, a także lokale gastronomiczne zajmujące się hodowlą ryb. Jednym z takich lokali jest Rybaczówka, która serwuje świeże ryby z własnej hodowli. Nad wsią góruje neoromański kościół Świętego Mikołaja z 1905 roku, który zastąpił dwie drewniane świątynie. Aby dojechać do kolejnej wsi, trzeba się wrócić. Wjeżdżając do Żytnej trafimy na początek szlaku (w gminie Lyski) dawnej granicy polsko-niemieckiej z lat 1922-1939.
- Zarówno Żytna, jak i położone obok Raszczyce i dalej Adamowice, Bogunice i Zwonowice były niegdyś miejscowościami granicznymi. W Raszczycach znajduje się wyjątkowy kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza z 1911 roku. Biały, tynkowany kościół składa się z wielu ciekawych elementów architektonicznych – kamienia, szachulca, wieży z elementami drewna, zwieńczonej blaszanym hełmem. Dach świątyni pokryty jest czerwoną dachówką - opisuje Sebastian.
Dwujęzyczna tablica
Chyba jeszcze bardziej ciekawe jest to, co znajduje się na przykościelnym cmentarzu. Możemy tam bez trudu dostrzec pomnik poległych w czasie I i II wojny światowej. Na marmurowej płycie stoi cokół, a na jego szczycie Chrystus, obok kolumny jest tablica ku pamięci poległych mieszkańców – Ślązaków, którzy zginęli na frontach II wojny, walcząc w Wehrmachcie.
- Na tablicy znajdziemy kilkadziesiąt nazwisk Ślązaków, którzy zginęli w latach 40. ubiegłego wieku, wielu z nich miało około 20 lat. Warto podkreślić, że tablica jest dwujęzyczna, są tam napisy po polsku i po niemiecku. W środku świątyni, a dokładnie w jej przedsionku znajduje się podobna tablica - informuje.
W miejscowości są także ruiny zamku, którego początki sięgają XIII wieku. Według informacji z 1606 roku budowla była drewniana, usadowiona na murowanych piwnicach. Niestety ruiny zamku są dziś na prywatnej, ogrodzonej posesji i nie ma do nich dostępu. Dojeżdżając do budynku przy ulicy Sportowej 3, witamy się ze stadem beczących owiec, skąd można dostrzec majaczące w oddali, pośród zieleni ruiny piwnic zamkowych. Ostatnią ze wsi na trasie podróży przez gminę Lyski są Zwonowice, które w całości leżą na terenie kompleksu krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich.
Winna góra
Jadąc przez las i odbijając w bok, gdzie widnieje zakaz wjazdu, pozostawiam auto i docieram po krótkiej chwili do pałacu z drugiej połowy XIX wieku, który jest położony na Winnej Górze, gdzie znajduje się mała winnica. Wszystkie filmy z podróży po Śląsku, także tej po Lyskach można zobaczyć na kanale You Tube ŚLŌNSKŎ RAJZA.
Komentarze