Piyrsze dni krziżowe przipadały na św. Marka (25 kwiytnia). Pamiyntōm, że moja starka Elza dycki godała, że na Marka sieje sie groch. Niy szło tego zrobić ani pryndzy ani niyskorzi, bo by bōł chrobaty. Warziło sie śniego potym bez zima zupa na wyndzōnce abo na wuszcie, bo grochōwka na kościach niy bōła już tako dobro! Dzisio radzi jodōmy kapusta ze grochym na Wilijo, ale kiejś to bōło jadło na kożdydziyń. Słyszałach tyż ȏd starki ȏ mōnce grochowyj, ale do czego sie to używało, już niy pamiyntōm.
Grochowinami szło gadzinie pościelić, jak bōło mało słōmy. Ludzie ciśli ich tyż do strużakōw, ale spało sie na nich niy nojlepi, nejści twarde były!
Drugie dni krziżowe przipadały we maju przed Wniebowstōmpiyniym Pana Jezusa. Wtynczos chodziyły procesyje ku krziżōm a kapliczkōm, a ludzie ze ksiyndzym rzykali ȏ urodzaje.
Jedna tako procesyjo ze trzidziestych lot mōm na fotografiji. Kery te zdjynci zrobiył niy wiym, ale jedna ciotka mie ȏbjaśniyła, że to je procesyjo, co chodziła ku krziżōm na Piekuczu a na Szoszowach. To som teroz żorski sołectwa. Na przodku jakiś synek niesie krziż, co je cołki ȏbstrojony kwiotkami, że go ledwie widać. Wele niygo dwa ministranty ze sztandarami, a zaroz za nimi idōm na bioło ȏbleczone dziołchy, we pojstrzodku ksiōndz, a za nim baby a chopy. We moju dycku ludzie schodziyli sie przi kapliczkach a krziżach na „majowe”. Sami rzykali litanijo, a śpiywali pieśniczki Paniynce Maryji. Dwa taki miejsca pamiyntōm: jedne we Żorach wele kapliczki ȏd świyntego Jona na Kościōłku (żorsko starōwka), drugi na Biesie we Rowniu, ale niy wiem, eli sie tam jeszcze co dzisio ȏdprawio?
Jak jeszcze żyła nasza starka, dycki spōminała ȏ szywołdzkim krziżu. Wystawił go jakiś wojok ze cudzej krainy, co służył pod Napolionym. W czasie wojny trefiła go kula ze karabinu, ale niy zrobiyła mu żodnej szkody, bo mioł we kapsie lyskowe ōrzeszki i od nich sie ȏdbiyła. Jak żech poznała mojigo chopa, ȏn sie zaroz kapnoł ȏ czym jo godom, a mie tam zakludziōł. Tam bōła ȏgrōmnie piykno droga, co wiodła miyndzy polami ze Bojkowa (dzielnica Gliwic) do Ȏrzeszo, a co kōnsek stoł na ni kamiynny krziż. Te wszyjstki krziże postawiyli bezmała Niymcy ze Szywołdu, ale możnej je miyndzy nimi tyż tym, co ȏ nim starka bojała, yno że teroz to już żodyn niy wiy, kery to je!
Grymlino.
Komentarze