Rybnik został uhonorowany główną nagrodą w kategorii gmin miejskich podczas szóstej edycji prestiżowego konkursu „Innowacyjny Samorząd”, organizowanego przez Polską Agencję Prasową. Wyróżnienie przyznano za projekt „Od odpadów do zasobów: Rybnicki model gospodarki o obiegu zamkniętym”, który został doceniony za innowacyjność, zaangażowanie wielu środowisk oraz konkretne efekty społeczne i ekologiczne.
Podczas gali w Warszawie, która odbyła się 23 maja, nagrodę w imieniu miasta odebrał zastępca prezydenta Wojciech Kiljańczyk.
Innowacja z sercem i sensem
Celem konkursu jest promocja samorządów, które wyróżniają się nowoczesnym podejściem, skutecznością i kreatywnością w zarządzaniu. Spośród blisko 200 zgłoszeń, po weryfikacji technicznej do finału zakwalifikowano 146 projektów. Rybnik został wybrany za swój kompleksowy i współtworzony przez społeczność lokalną system przeciwdziałania marnowaniu żywności.
Projekt rybnicki obejmuje trzy główne filary:
- Kuchnie i lodówki społeczne dostępne dla osób w potrzebie;
- Warsztaty kulinarne dla uczniów, podczas których gotuje się z uratowanej żywności;
- Szeroka kampania edukacyjna kierowana do mieszkańców.
Model ten zakłada aktywny udział wielu podmiotów: instytucji publicznych, NGO-sów, szkół, sklepów, restauratorów i samych mieszkańców. Współpraca odbywa się w ramach tzw. Wspólnego Stołu – społecznej kuchni, która nie tylko wydaje posiłki, ale integruje i edukuje.
Efekty, które robią wrażenie
Według Anny Sowik-Złotoś, dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Rybniku, tylko w 2024 roku z Wspólnego Stołu skorzystało ponad 6400 osób – zarówno potrzebujących, jak i wolontariuszy. Dzięki współpracy z Rybnickim Centrum Edukacji Zawodowej, młodzież szkolna uczy się gotowania z uratowanych produktów. Każdego miesiąca udaje się odzyskać ok. 2,7 tony żywności.
W działania zaangażowane są również szkoły, które przekazują nadwyżki z przygotowywanych posiłków, a także sklepy i lokale gastronomiczne, które dzielą się niesprzedanymi daniami. Produkty trafiają m.in. do siedmiu lodówek społecznych rozmieszczonych w różnych częściach miasta.
Rybnik zwraca też uwagę na aspekt ekologiczny – żywność przekazywana jest w szklanych słoikach, co pozwala uniknąć jednorazowych opakowań. Akcje „Uwolnij krauzy z piwnicy” czy „Krauza smakowitości” zdobyły dużą popularność wśród mieszkańców.
Drugi sukces Rybnika – ogrody szkolne
Rybnik może pochwalić się także drugim wyróżnieniem w konkursie – za projekt „Ogrody szkolne dla edukacji i integracji”. Powstały one przy dziewięciu placówkach oświatowych i mają za zadanie zarówno integrować lokalną społeczność, w tym osoby z Ukrainy, jak i promować wiedzę o zdrowym odżywianiu oraz ekologii. Pomysł wsparła Fundacja Resiliency Gardens, której założycielka June Lavelle nie kryje zachwytu zaangażowaniem miasta.
Rybnik inspiracją dla innych
Jak podkreśla Monika Kubisz z Urzędu Miasta, celem jest budowanie odpornych systemów żywnościowych, które sprawdzą się także w czasie kryzysów – wojennych, inflacyjnych czy energetycznych. Rybnik udowadnia, że samorząd może działać efektywnie, włączając mieszkańców w procesy decyzyjne i realnie zmieniając otaczającą rzeczywistość.
Konkurs „Innowacyjny Samorząd” odbywa się pod patronatem honorowym m.in. Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Rybnik – dzięki swojej spójnej i odpowiedzialnej polityce – pokazuje, jak skutecznie łączyć ekologię, edukację i pomoc społeczną.
Sprawdź także pozostałe aktualności o Rybniku:
