W wyniku poprawy higieny i stosowania antybiotyków dziś znacznie mniej osób umiera z powodu infekcji i pasożytów. Zmniejszenie tzw. selekcji naturalnej skierowało człowieka na inny, alergiczny tor – podkreśla Bożena Gałuszka, lekarz alergolog z poradni w Centrum Medycznym Sp. z o.o. w Rybniku.
Zdradliwe pyłki
Alergie są chorobami zapalnymi. W zależności od zaatakowanego narządu mówimy o astmie oskrzelowej, alergicznym zapaleniu błony śluzowej nosa, spojówek, skóry. – Alergen to z reguły obojętna, nieszkodliwa substancja, której jednak nie tolerują pewne osoby. Wywołuje ona nadmierną reakcję obronną uczulonego organizmu, a jej natężenia nie możemy przewidzieć. W wyniku np. wdychania alergenu następuje silne podrażnienie błony śluzowej oskrzeli i napad astmy – tłumaczy doktor Gałuszka.
Najczęściej spotykanymi alergenami są: sierść zwierząt, pierze, pyłki drzew, traw i ziół, roztocza kurzu domowego, pleśnie i mąka. Zaliczają się tu również niektóre pokarmy np.: krowie mleko, jaja, orzechy, jabłka czy ryby. One też mogą wywołać atak astmy.
Jeden zachoruje, drugi nie
Coraz więcej badaczy uważa, że reakcje alergiczne są zakodowane genetycznie. Dr n. med. Anna Zawadzka-Krajewska, autorka publikacji „Astma oskrzelowa u dzieci. Poradnik dla rodziców”, zaznacza, że rodzice przekazują skłonność do rozwoju astmy oskrzelowej swojemu potomstwu jako tzw. skazę atopową.
W przypadku alergii jednego z rodziców podatność na uczulenie u ich dziecka wzrasta o 40 procent. Jeśli choruje matka i ojciec, zwiększa się ona do 65 procent. Dzieci rodziców nieobciążonych skazą atopową zapadają na choroby alergiczne dość rzadko. Na astmę można zachorować w każdym wieku, najczęściej jednak między trzecim a piątym rokiem życia. Dotyczy to aż 80 procent osób. Co ciekawe, chłopcy zapadają na astmę dwa razy częściej niż dziewczynki. Natomiast po okresie dojrzewania dziewczynki chorują częściej.
Unikaj alergenów!
Jak chronić się przed chorobami alergicznymi? Przede wszystkim należy unikać kontaktu z alergenami. W okresie pylenia roślin warto wyjechać do miejscowości, gdzie zjawisko to wystąpi później albo było wcześniej. Informacje o okresach pylenia poszczególnych roślin znajdziemy w różnych serwisach telewizyjnych i radiowych. Na okrągło podaje je TVN Meteo. Przydatne wiadomości znajdziemy również w internecie na stronach m.in.: www.alergen.info.pl czy www.apsik.pl.
Leszczyna rozsiewa pyłki od stycznia do połowy kwietnia, olcha od połowy stycznia do końca kwietnia, wierzba od połowy marca do końca maja, topola od ostatniego tygodnia marca do połowy maja, a trawy od kwietnia do połowy sierpnia, a następnie przez pierwsze trzy tygodnie września. W razie uczulenia na pleśnie trzeba koniecznie wystrzegać się wilgotnych pomieszczeń i nie spożywać pokarmów, które zawierają tego rodzaju organizmy, np.: suszonych owoców i grzybów, sosu sojowego, niektórych gatunków sera, wina i piwa. Jeśli mamy do czynienia z uczuleniem na sierść i roztocza, z mieszkania muszą zniknąć wszystkie zwierzęta, ale także dywany, wykładziny podłogowe, futra, swetry oraz koce z koziej i owczej wełny.
Reakcje alergiczne uczulonego organizmu według stopni Mullera. Pierwszy najlżejszy objawia się pokrzywką, świądem, złym samopoczuciem i lękiem. W drugim dochodzą: ucisk w klatce piersiowej, duszność, nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha i zawroty głowy. W trzecim pojawiają się dodatkowo: zaburzenia mowy i połykania, chrypka oraz dezorientacja. Reakcje czwartego stopnia mogą zagrażać życiu pacjenta. Oprócz wspomnianych już objawów występują: spadek ciśnienia tętniczego, zapaść, utrata przytomności, sinica, nietrzymanie moczu i stolca. (IrS)
Lekarz alergolog Bożena Gałuszka zaznacza, że odnalezienie czynnika wywołującego uczulenie bywa niekiedy trudną pracą detektywistyczną. Po pierwsze, medyk przeprowadza szczegółowy wywiad z osobą o skłonnościach alergicznych. Pyta np., jakie hoduje rośliny w mieszkaniu, jakie ma hobby i jak wygląda jego miejsce pracy.
Później lekarz wykonuje tzw. test skórny, podczas którego bada reakcję pacjenta na szereg substancji. – Na skórę przedramienia nakłada się pojedyncze krople roztworów różnych alergenów. Potem nakłuwa się skórę cienką igłą lub specjalną lancetką. Mikroskopijne ilości alergenu wnikają do skóry i po kwadransie widzimy, jak zareaguje ona na poszczególne substancje. Jeśli test jest dodatni, to w miejscu kontaktu z alergenem pojawia się owalne zaczerwienienie. Może też wystąpić miejscowy obrzęk. Powodem takiej reakcji są przeciwciała danego alergenu, obecne w skórze – opisuje pani doktor. Testy są bezpłatne. (IrS)
Komentarze