Cechą tej konstrukcji, nazywanej szachulcową lub ryglową, są drewniane kratownice powstałe z połączenia belek, pełniące funkcje nośne. Przestrzenie między belkami wypełniane są murem ceglanym, tynkowane i malowane na biało. Zewnętrzne ściany takich budynków odznaczają się charakterystycznym rysunkiem białych prostokątnych pól podzielonych kratownicą malowanych na ciemno belek.Przykłady takiego budownictwa spotykamy w różnych częściach Polski. Szczególnie dużo jest ich na Pomorzu Środkowym, gdzie okolice Słupska zyskały miano „Krainy w kratę”. Stolicą tej krainy ogłoszono miejscowość Swołowo, którą uznano za „Pomorską Wieś Dziedzictwa Kulturowego”. Zachowany tam w stanie nienaruszonym zespół architektoniczny budynków mieszkalnych i gospodarczych (ok. 70 budynków), wzniesionych w konstrukcji ryglowej, pochodzi z połowy XIX wieku. Ów żywy skansen jest rekordowym na skalę kraju skupieniem wiejskich budynków szachulcowych przedstawiającym wysoką wartość historyczną. Od szeregu lat reklamowany jest jako markowy produkt oferty turystycznej Pomorza Środkowego.Czyżby i w naszym regionie zachowała się namiastka „Krainy w kratę”? Niestety nie. Można co najwyżej dopatrywać się pewnego podobieństwa. Na terenie północnej Raciborszczyzny oraz na Śląsku Opolskim przetrwały cenne przykłady XIX-wiecznej architektury szachulcowej. Nigdzie jednak nie stanowią one zespołu obiektów. Są to pojedyncze budynki, zwykle obiekty sakralne oraz leśniczówki, które wzniesiono w konstrukcji szachulcowej bądź przynajmniej z wykorzystaniem jej elementów. Nawet te nieliczne obiekty, rozproszone na obszarach kilku gmin naszego regionu, przedstawiają dużą wartość historyczną i architektoniczną. Niektóre z nich od lat 90. XX wieku są regularnie wymieniane w literaturze jako wartościowe obiekty krajoznawcze.Przykładem tego typu budownictwa jest stara kostnica z fundacji młynarza Jana Jaskółki z 1794 roku w Dziergowicach. Obiekt stoi na miejscowym cmentarzu i jest dobrze widoczny z drogi Racibórz - Kędzierzyn-Koźle. Budyneczek połączony jest z kapliczką, w której znajduje się niewielki ołtarzyk św. Jana Nepomucena. Pod ołtarzykiem umieszczono drewnianą tablicę fundacyjną z napisem: Onda i Yoannes / Yaskolka / Menorz / Anno 1794.Elementy szachulca można dostrzec również w konstrukcji wieży miejscowego neogotyckiego kościoła pw. św. Anny.Konstrukcję szachulcową wykorzystano przy budowie bocznych wejść do kościoła pw. śś. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Raszczycach. Chociaż ten element nie odgrywa dominującej roli w konstrukcji świątyni, wyraźnie jednak rzuca się w oczy, przydając całej bryle wyraźnej oryginalności.Pięknie zachowany przykład budynku konstrukcji szachulcowej znajdziemy w Rudniku koło Raciborza. Położona w sąsiedztwie boiska piętrowa willa jest obecnie siedzibą przedszkola. Dach kryty czerwoną dachówką i białe mury z kontrastową kratownicą ciemnych belek czynią ten budynek bodaj najbardziej urokliwym przykładem tej konstrukcji architektonicznej w całym regionie.Elementy tzw. muru pruskiego wykorzystano również w budowie XIX- wiecznego młyna wodnego w Turzu koło Kuźni Raciborskiej, a także w konstrukcji niektórych budynków mieszkalnych i gospodarczych na terenie tej gminy.Kilka interesujących budynków reprezentujących konstrukcję szachulcową kryją lasy w okolicy Rud i Kuźni Raciborskiej. Są to XIX-wieczne leśniczówki, zaliczane obecnie do architektonicznych osobliwości na terenach Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Miłośnikom turystyki, którzy zdążyli już przebyć sławny Szlak Husarii Polskiej (znaki czerwone) na odcinku z Rud do Raciborza, znana jest leśniczówka Wildek z osobliwą wieżą o trzech kondygnacjach. Najwyższe piętro wieży posiada misterną konstrukcję szachulcową, na której osadzony jest nadwieszony dach z lukarnami. Ozdobą tego samego szlaku w Jankowicach Rudzkich jest leśniczówka Krasiejów. Jest to piętrowy budynek w całości wzniesiony w konstrukcji szachulcowej. Elewację frontową pięcioosiową zdobi drewniany ganek z imitacją jeleniej głowy z porożem w szczycie.Pojedyncze budynki wzniesione z wykorzystaniem konstrukcji tzw. muru pruskiego można spotkać także w innych miejscowościach naszego regionu. Doskonałym przykładem z terenu Rybnika jest odrestaurowana willa sąsiadująca z siedzibą Rejonowego Urzędu Poczty Polskiej w centrum miasta.
Komentarze