Święci pochodzący z Umbrii wywarli ogromny wpływ na wiernych nie tylko w Europie.
Miałem okazję osobiście przekonać się, że święta wielkanocne są dla Włochów okazją do opuszczenia domowych pieleszy i ruszenia w drogę.
Bardzo popularne stały się ostatnio kilkudniowe pobyty w ośrodkach agroturystycznych, połączone ze zwiedzaniem okolicy. Całe mnóstwo tego typu ośrodków powstało w Umbrii, regionie leżącym w środkowych Włoszech. Nazwa prowincji wywodzi się od Umbrów, tajemniczego plemienia uznanego przez Pliniusza za najstarsze w kraju. Jednak wiele miast, takich jak Perugia czy Orvieto, założyli Etruskowie. Umbria jako jedyny region nie ma dostępu do morza, jest górzysta lub pagórkowata, mocno zalesiona i mało zaludniona. Obejmuje liczne wzgórza, na zboczach których rozsiadły się urokliwe miasteczka.
Serce Italii
Krajobrazy są tam bardziej surowe i dziewicze niż w sąsiedniej Toskanii. Region leży jakby na uboczu głównych centrów turystycznych nad Adriatykiem i morzem Śródziemnym, co sprawia, że ceny noclegów są niższe. Przez swe urokliwe zakątki Umbria jest zwana zielonym sercem Italii. Ale Umbrię nazywa się też ziemią świętych, bo to właśnie z tym regionem są związani najwięksi włoscy patroni, znani już na całym świecie. To ziemia, która wydała św. Franciszka z Asyżu, św. Klarę, św. Benedykta, św. Rufina, św. Walentego i wielu innych. Bardzo ciekawym miastem jest Asyż, położony na skalistym zboczu Monte Subasio, a jego początki sięgają IX wieku przed Chrystusem. Samo chrześcijaństwo dotarło tu już w I połowie trzeciego stulecia, kiedy biskup i męczennik św. Rufin nauczał okoliczną ludność ewangelii.
Św. Rufin jest uważany za pierwszego biskupa Asyżu. Nad jego grobem w XII wieku wzniesiono katedrę, stojącą do dziś. Znajduje się w niej chrzcielnica, w której ochrzczono św. Franciszka, św. Klarę i cesarza Fryderyka II. Oczywiście najbardziej znanym asyżańskim świętym jest Franciszek. Tu się urodził w 1181 roku, tu założył swój zakon i przemierzał górskie ścieżki Umbrii, nauczając i pomagając bliźnim. Idee franciszkańskie padły na podatny grunt, a klasztoru zgromadzenia znajdują się teraz naw całym świecie. Św. Franciszek jest patronem Italii, a Włosi traktują Asyż jak my Częstochowę. Przyjeżdżają tu na pielgrzymki, aby pokłonić się przy grobie biedaczyny (jak zwą tego świętego), w monumentalnej bazylice jego imienia.
Święci bliźniacy
Ale po drugiej stronie miasta stoi bazylika św. Klary. To miejsce spoczynku wiernej towarzyszki Franciszka, która wraz z nim założyła zakon znany dziś jako klaryski. Jego reguła przetrwała do dziś. Kolejnymi bardzo znanymi świętymi są Benedykt z Nursji (Norcia) i jego siostra bliźniaczka Scholastyka. Nursja leży w prowincji Perugia. Święci bliźniacy urodzili się około 480 roku. Benedykt jest twórcą najstarszego w chrześcijaństwie zachodnim zakonu benedyktynów, zaś jego siostra towarzysząca mu w podróżach i naśladująca tryb życia brata założyła zakon benedyktynek. Benedyktyni odegrali wielką rolę w rozwoju kultury europejskiej, a w Polsce pojawili się już w 1006 roku. Święty Benedykt jest patronem Europy.
Aby zapoznać się z innym świętym, trzeba pojechać do Terni, stolicy drugiej umbryjskiej prowincji. Tutaj natrafimy na ślady św. Walentego, który był biskupem Terni. Wiadomości o nim są dość skąpe i niejednoznaczne. Żył w III wieku. Kiedy cesarz Klaudiusz II Got prześladował chrześcijan w Rzymie, wraz ze św. Mariuszem asystował męczennikom w czasie ich procesów i egzekucji. Wkrótce został pojmany i doprowadzony do prefekta, który przeprowadził rutynowy proces polegający na wymuszeniu wyrzeczenia się chrześcijaństwa. W tym celu kazał użyć kijów. Ponieważ nie przyniosło to oczekiwanego rezultatu, kazał ściąć Walentego. Stało się to 14 lutego 269 roku. Męczennika pochowano w Rzymie przy via Flaminia. Brak bliższych wiadomości o świętym nie przeszkodził w szybkim rozwoju jego kultu.
Kult Walentego
Grób Walentego już w IV wieku był otoczony szczególnym kultem. Papież Juliusz I wzniósł nad nim bazylikę. Odnowił ją później papież Teodor I. Bazylika wraz z grobem św. Walentego stała się prawdziwym sanktuarium i jednym z pierwszych miejsc pielgrzymkowych. W średniowiecza kult ten objął całą niemal Europę. W Niemczech św. Walenty był wzywany jako orędownik podczas ciężkich chorób, zwłaszcza nerwowych i epilepsji. W Anglii i Stanach Zjednoczonych czczono go jako patrona zakochanych, a dzień jego śmierci stał się okazją do obdarowywania się drobnymi upominkami i znany jest jako walentynki. Kult tego świętego ma też pewien związek z naszym regionem. Otóż w bocznym ołtarzu kościoła Zespołu Klasztorno-Pałacowego w Rudach Raciborskich znajdują się relikwie Walentego.
Komentarze