Pan Antoni z Wodzisławia Śląskiego powierzył firmie prace budowlane, polegające na budowie domu zgodnie z dokumentacją projektową. Przedmiotem umowy była realizacja budynku mieszkalnego w tzw. stanie surowym zamkniętym. Strony ustaliły istotne postanowienia, w tym termin oraz kwotę wynagrodzenia, należnego wykonawcy z tytułu realizacji przedmiotu umowy. Została ona zawarta w formie pisemnej w czerwcu 2020 r., a termin zakończenia prac określono na 31 grudnia 2020 r. Wykonawca okazał się nierzetelny i nawet nie przystąpił do robót. Pomimo wielokrotnych próśb i wezwań, kierowanych do firmy dom nie powstał.
Czytelnik "Nowin" zwrócił się więc z zapytaniem, jakie ma możliwości prawne, związane z zawartą i niezrealizowaną umową oraz jak kształtuje się odpowiedzialność wykonawcy w tak przedstawionym stanie faktycznym?
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, poprzez umowę o roboty budowlane, wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, postawionego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej. Inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności, związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. W myśl natomiast art. 656 § 1 K.c. do skutków opóźnienia się przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu, stosuje się odpowiednie przepisy o umowie o dzieło. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie, zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonuje dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu, zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie (art. 636 K.c.).
W przypadku, gdy wykonawca nie przystąpił do rozpoczęcia prac, oraz pomimo adresowanych do niego wezwań w tym zakresie nie zareagował, pan Antoni może skorzystać z najdalej idącego uprawnienia jakim jest odstąpienie od umowy, względnie powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.
W jego sytuacji (gdzie wykonawca w ogóle nie rozpoczął realizacji prac) należy zasugerować odstąpienie od umowy. W przypadku złożenia takiego oświadczenia, strony są obowiązane do wzajemnego zwrotu świadczeń, których dokonały na podstawie zawartej umowy. Poza obowiązkowym zwrotem świadczeń wzajemnych wykonawca obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności (vide: art. 471 K.c.).
Oznacza, to, że pan Antoni w przypadku odstąpienia od umowy, będzie uprawniony do zwrotu wszystkiego, co przekazał wykonawcy (z reguły będzie to zaliczka) przy zawieraniu i realizacji umowy. Dodatkowo będzie miał prawo do dochodzenia od wykonawcy odszkodowania, związanego z odstąpieniem od umowy wskutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi wykonawca. W przypadku roszczeń odszkodowawczych elementem szkody niewątpliwie będzie różnica w wysokości wynagrodzenia umownego ustalonego z nierzetelnym wykonawcą, a nowym podmiotem, który ostatecznie przedmiot umowy zrealizuje. Nierzetelny wykonawca musi w ramach swojej działalności liczyć się z tym, że jeżeli inny podmiot zrealizuje zakres prac, które pierwotnie on miał wykonywać, to ewentualne wyższe wynagrodzenie nowego wykonawcy, będzie elementem odszkodowania, którego może żądać zamawiający.
Reasumując wskazać trzeba, że nierzetelność wykonawcy może powodować dla niego negatywne konsekwencje finansowe, prawne i wizerunkowe. Podkreślić jednak trzeba, że ewentualne odstąpienie od umowy musi być poprzedzone wezwaniem wykonawcy do realizacji przedmiotu umowy i wyznaczenia mu w tym celu odpowiedniego terminu.
Komentarze