Do oryginalnych eksponatów należą m.in. tanki – zwijane obrazy o religijnym charakterze, malowane na tkaninie, a przedstawiające najczęściej mandale i wizerunki świętych buddyzmu. To chyba najbardziej charakterystyczne wytwory tybetańskich rzemieślników-artystów. Pierwsza tanka powstała w Indiach, ojczyźnie buddyzmu, i przedstawiała tzw. Koło Życia. Mnisi pielgrzymujący od wsi do wsi nosili ją zwiniętą i rozwijali, gdy objaśniali zawarte na niej nauki Buddy. Do wykonywania tanek używa się płótna bawełnianego, rzadziej jedwabnego gruntowanego kurzym białkiem. Najpierw mistrz rysuje węglem drzewnym szkic i zakreśla poszczególne partie takiego obrazu, które farbami roślinnymi i mineralnymi koloruje uczeń. Z kolei mistrz maluje jaśniejsze barwy i nanosi złote ornamenty. Zgodnie z tradycją oczy bóstw maluje się na samym końcu w czasie specjalnej ceremonii nazywanej „otwarciem oczu”. Dopiero po owym malowanym otwarciu tanka jest uznawana za ukończoną i przypisuje się jej moc religijną. Zarówno tanki, jak i mandale, będące magicznym diagramem symbolizującym kosmos, nie mogły być przedmiotem handlu, a jedynie stanowić dar.
– Tak było kiedyś, obecnie tanki i mandale malują masowo uchodźcy tybetańscy w Nepalu, dla których ich sprzedaż jest często jedynym źródłem dochodu. Pociąga to jednak za sobą odchodzenie od precyzyjnie określonych reguł i kanonów – mówi Sławomir Studnik.
Na wystawie są również XIX-wieczne posążki Buddy, strażników i nauczycieli Dharmy pochodzące z Mongolii i Nepalu. Wykonywano je na ogół z mosiądzu i brązu, ale również odlewano ze szczerego złota. Obejrzeć można tu również wykonane z niezwykłą precyzją przedmioty kultu używane zarówno w świątyniach, jak i domowych ołtarzykach: dzwonki, naczynia ofiarne i kadzielniczki, tzw. berełka mocy oraz godło buddyzmu.
Ci, którzy wybiorą się do muzeum, zobaczą również zdjęcia z przedstawień religijnych, w których zazwyczaj bierze udział kilkadziesiąt postaci w rytualnych strojach i maskach przedstawiające bóstwa, demony oraz zwierzęta. Cała kolekcja tybetańskiej sztuki sakralnej pochodzi ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie.
Komentarze