W tych dziedzinach Tworków wyprzedza sąsiednie miejscowości o większym dziś znaczeniu, jak chociażby gminne Krzyżanowice, czy „miejskie” od niedawna Krzanowice. Z tych to powodów warto przypomnieć naszym Czytelnikom garść ciekawostek o tej interesującej miejscowości. Być może ktoś zechce wybrać się do Tworkowa na sobotni lub niedzielny spacer, a może nawet zorganizuje rowerową wycieczkę w tej okolicy.Nadjeżdżającym od strony Raciborza bądź Krzyżanowic rzucają się w oczy dwie wieże górujące nad zabudową wsi. Wyższa i bardziej okazała jest wieża kościoła. Druga, waląca się i poczerniała wyznacza położenie zamku.Kościół p.w. św. św. Piotra i Pawła jest wizytówką Tworkowa, a zarazem jednym z najważniejszych zabytków architektury barokowej Raciborszczyzny. Wybudowano go w latach 1691-1694 w miejscu wcześniejszego, drewnianego kościółka, który spłonął doszczętnie w 1676r. Nową świątynię konsekrował w 1697r. biskup wrocławski Johann Brunetti. Bogaty, barokowy wystrój wnętrza świątynia otrzymała w 1738r.Ołtarz główny z bramkami po bokach posiada wyszukaną dekorację snycerską. W jego centralnej części znajduje się obraz Przekazanie Kluczy św. Piotrowi, a wyżej pochodzący z przełomu XVII i XVIII w. obraz Nakarmienia Rzesz. W górnej części ołtarz zdobią postaci aniołków. W kościele są ponadto 3 późnobarokowe ołtarze boczne, ambona i bogato dekorowana loża kolatorska z końca XVII w. W bocznej nawie z lewej strony kościoła znajduje się krypta - miejsce pochówku zmarłych z rodziny Reisswitz, dawnych właścicieli Tworkowa. Przez szybę można zobaczyć znalezione w krypcie trumny. Uwagę zwraca przewaga małych trumienek dzieci. Zmarli chowani byli w podwójnych trumnach - drewnianej i zewnętrznej miedzianej. Te zewnętrzne pokrywane były napisami charakteryzującymi zmarłego, cytatami z Pisma Świętego, a także ornamentyką roślinną. W grudniu 1995r. podczas prac badawczych prowadzonych przez uczonych z Katedry Mikrobiologii Akademii Rolniczej w Krakowie otwarto siedem polichromowanych trumien z XVII wieku. W prasie pojawił się wówczas tajemniczy wątek klątwy z Tworkowa, który chorobę badaczy krypty wiązał z zawartością trumien. Sprawa utraciła swój początkowo sensacyjny charakter, kiedy okazało się, że badacze zarazili się zwykłą grypą.Na cmentarzu wokół kościoła można odszukać wiele zabytkowych nagrobków. Naprzeciw głównego wejścia do kościoła wyróżnia się grób proboszcza tworkowskiego - dr Augustyna Weltzla (1817-1879). To znana postać nie tylko w parafialnej miejscowości. Zasłynął on jako autor opracowań historycznych dotyczących Opolszczyzny, Raciborszczyzny i Ziemi Hulczyńskiej.W przeciwieństwie do świątyni, która zadbaniem i przepychem cieszy oczy odwiedzających, zamek tworkowski nadaje się raczej do straszenia przyjezdnych. Nie tylko dzięki nocnym spacerom najprawdziwszej Białej Damy, którą posiada, jak każda szanująca się ruina zamkowa, ale także z bardziej przyziemnych przyczyn. Od pamiętnego pożaru w 1931r. zamek jest postępującą ruiną, której przez 70 lat nie poddano jakiejkolwiek konserwacji, nie wspominając już o przystosowaniu do potrzeb ruchu turystycznego. Zwiedzanie sypiących się ruin grozi wypadkiem, o czym powinni pamiętać wszyscy, których nie powstrzyma przerdzewiała siatka broniąca dostępu do zamku. Rozpanoszone na dziedzińcu pokrzywy i łopiany, a jeszcze bardziej szkło i śmieci zmuszają do uwagi śmiałków przedostających się do romantycznych ruin przez prozaiczną ... dziurę w płocie.Wszystko to sprawia, że zamek wraz z otaczającym go zdziczałym parkiem wytwarza specyficzny klimat. To coś trudno uchwytnego, właściwego tylko tym zamkom, które swoim bytem łączą elementy niezbadanych dziejów okrytych mgłą tajemnicy, architektonicznego rozmachu i resztek magnackiego przepychu ginącego pod bujnym, zielonym kobiercem pokrzyw i krzewów bzu dziarsko zdobywających rozpadające się mury. Takiego klimatu na próżno dziś szukać w zamkach w Raciborzu, Polskiej Cerekwi bądź w Rybniku. Przetrwał jednak w Tworkowie. To jeszcze jeden argument za tym, aby odwiedzić tą miejscowość.Swoją drogą warto wiedzieć, iż pożar zamku w nocy z 8 na 9 stycznia 1931r. pozostaje do dziś zagadką. Nieoficjalnie mówi się, że zamek podpalił sam właściciel - hrabia Saurma-Jeltsch - dla odszkodowania od towarzystwa ubezpieczeniowego. Jak było naprawdę zapewne nie dowiemy się już nigdy.W Tworkowie na uwagę zasługują ponadto liczne obiekty małej architektury sakralnej rozsiane na terenie całej miejscowości. Szczególnie godne polecenia są XIX-wieczne kapliczki przy ul. Głównej oraz figura św. Floriana z 1751r. w pobliżu kościoła. Architektoniczną ciekawostka jest także zachowany do dziś typ zabudowy gospodarskiej złożonej z domu gospodarza z dobudowanym tzw. wyłamkiem oraz budynkami gospodarczymi. Ustawione szczytami do drogi zabudowania tworzą podkowę. Ten typ zabudowy nazywany jest zagrodą frankońską. Można go zobaczyć jeszcze w wielu wioskach Raciborszczyzny.Miłośników przyrody zainteresują skupiska okazałych drzew w parku zamkowym, a także przy drodze w kierunku stacji kolejowej oraz na starej grobli wiodącej w kierunku Bieńkowic. W tym ostatnim miejscu obok starych dębów i lip drobnolistnych można podziwiać również wyjątkowych (jak na nasz region) wymiarów kasztanowce i klony jawory.Komu po zwiedzeniu ważniejszych zabytków w centrum wioski wystarczy jeszcze sił na dłuższy spacer polecam przysiółek Brzeziak, zwany Urbankiem, położony na południowy-zachód od Tworkowa, w pobliżu granicy państwa. Znajduje się tam zabytkowy, murowany kościółek filialny p.w. św.Urbana, pochodzący z 1779r. Wewnątrz można podziwiać rokokowy ołtarz z obrazem patrona z tego samego okresu. Wokół świątyni zachował się zespół starych lip drobnolistnych. Do kościółka trafić łatwo kierując się z centrum Tworkowa za znakami żółtymi Szlaku Polskich Szkół Mniejszościowych. Z wzniesionego nieco terenu przysiółka podziwiać można panoramę całej miejscowości.
Komentarze