3 września odbędą się obchody 31. rocznicy podpisania Porozumienia Jastrzębskiego i powstania Solidarności.
W tym roku nie ma skandalu. Zarząd śląsko-dąbrowskiej Solidarności zaprosił do Jastrzębia prezydenta Bronisława Komorowskiego, premiera Donalda Tuska, marszałka Sejmu Grzegorza Schetynę i marszałka Senatu Bogdana Borusewicza. – Liczymy na to, że przyjmą zaproszenie. To są urodziny Solidarności, a więc ruchu, z którego się wywodzą i dzięki któremu piastują najwyższe stanowiska w wolnym kraju – podkreśla Dominik Kolorz, przewodniczący śląsko-dąbrowskiej Solidarności.
Nie planuje się długich przemówień. – Chcemy podkreślić radosny charakter tego święta. Podpisanie Porozumienia Jastrzębskiego i później Porozumienia Katowickiego to były jedne z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski – mówi Dominik Kolorz. Do Porozumienia Jastrzębskiego doprowadziły masowe strajki, solidaryzujące się z protestami na Wybrzeżu. 28 sierpnia około 1000 górników z kopalni Manifest Lipcowy (dziś Zofiówka) nie poszło na nocną zmianę. Po nieudanych rozmowach z dyrekcją zawiązano komitet strajkowy, domagając się zniesienia czterobrygadowego systemu pracy, wolnych sobót i niedziel, wolnych związków zawodowych.
Tego samego dnia zastrajkowało kolejnych siedem kopalń. Powołano pierwszy na Śląsku międzyzakładowy komitet strajkowy. Przedstawiciele górników pojechali do Gdańska. Władze przystąpiły do rozmów z MKS, aczkolwiek próbowały oderwać od niego komitety z poszczególnych kopalń. Zakłady i miasto zasypywano ulotkami mającymi załamać nie tylko górników, ale i ich rodziny. Skutek był odwrotny: wkrótce strajkowało już 56 zakładów. Solidarność z robotnikami z Wybrzeża i z górnikami zamanifestowały m.in. Huta Katowice i Fabryka Samochodów Małolitrażowych.
Wreszcie 2 września do negocjacji w Jastrzębiu zasiadły delegacje MKS i specjalnej komisji rządowej pod wodzą wicepremiera Aleksandra Kopcia. Górnicy przyjęli jako własne 21 postulatów stoczniowców, dodając do nich 29 postulatów branżowych i socjalnych. Pełne emocji rozmowy trwały prawie dobę i zakończyły się 3 września o godz. 5.40 podpisaniem porozumienia, zwanego od tej pory jastrzębskim. Dokument przepisywano trzy razy, partyjni działacze próbowali przestawiać szyk zdań, zmieniać ich sens. Członkowie MKS do tego nie dopuścili.
Porozumienie Jastrzębskie wprowadziło zasadę dobrowolności pracy w dni ustawowo wolne, indeksację płac oraz pułap minimalnych i maksymalnych wynagrodzeń, ujednolicało też świadczenia rodzinne. Zdecydowano o skierowaniu do Sejmu postulatu obniżenia wieku emerytalnego górników. Ustalono likwidację talonów na atrakcyjne towary przemysłowe oraz zaprzestanie sprzedaży mięsa w tzw. sklepach komercyjnych. Ostatni z zapisów wprowadził zakaz zatrudniania pracowników na rzecz kierownictwa zakładów.
Piknik po mszy
Uroczystości o godz. 15 zainauguruje msza w kościele Na Górce. O godz. 16.30 nastąpi złożenie kwiatów pod Pomnikiem Porozumienia Jastrzębskiego. O godz. 18 na stadionie miejskim zacznie się plenerowy koncert i piknik. Wystąpią m.in. zespół Carrantuohill (blues-rockowa grupa Cool z Pszowa), Friday Feeling Band z Katowic (zapewnił oprawę muzyczną majowej manifestacji śląskiej Solidarności przed urzędem wojewódzkim i supportował Pawła Kukiza podczas demonstracji 30 czerwca w Warszawie) i Kabaret Młodych Panów z Rybnika. (adr)
Komentarze