Ci, co te przisłowie znajom, już wiedzom, ło czym byda pisać! Ano ło zimiokach abo jak insi godajom, ło kartoflach. To przisłowie ni ma ani tak stare, jako se myślicie, bo jeszcze ani dwiesta lot niy upłynyło łod tego czasu, jak sie u nos, na Ślonsku, kartofle pokozały. Ze poczontku ludzie ich niy radzi sadzili, bo lepij im smakowoł grysik, pynczok abo pogański krupy, co ich już łod setek lot jedli. Potym godało sie, że som dobre do świniow, a dziepiyro na końcu jak prziszoł głod, a nic inszego niy było, to do nich nawykli. Ale ze tymi kartoflami tyż ni ma tak łaps! Były taki lata, że prawie wszystek na polu wygniło. Do jodła niy były zimioki zdatne, ale na gorzoła w som roz! Po takich latach dycki rosło pijaństwo, a była to straszno plaga, bo tak ze stoszejśćdziesiont lot nazod jedyn żorski kronikorz nad tym łogromnie ubolywoł.
Teroz to nowe kartofle momy już we czyrwniu, a czasym i we maju, jak ich ze cieplyjszych krajow dowiezom, ale piyrwej za czasow naszych starzikow to były nojwyżyj dwie zorty. Jedne były poźne, co dycki dobrze łobrodziły, chyba że rok był jaki poprzniony, a drugi – połwczaśne, ale tych sie mało sadziło, bo wiela sie posadziło, tela sie wykopało, yno że kopać szło zdziebko pryndzy! To ta drugo zorta sie już po Jakubie po troszku dubało!
U nos jeszcze tak ze piyndziesiont lot nazod to prawie wszyjscy kopali zimioki ryncznymi kopaczkami, a te wszystki „troszkorze”, co se yno pora rzondkow kartofli sadzom na piyrszy rzut, robiom to do dzisio. Przed wojnom to konne kopaczki mieli yno wielgi a bogate gospodorze, choćby taki panoczek ze Bzio, co go do dzisio ludziska we łokolicy spominajom a kwolom, bo u niego se mog kożdy, gdo chcioł, pozbiyrać kartofle za skibom.
A co sie do ze tych naszych roztomiłych zimioczkow zrobić? Ano kluski, co ich je pora zortow: biołe, co na nich tyż guminiane godajom, czorne, zieleźne, placki pieczone na fecie i na blasze, nowomodne frytki a ze wczorajszych zimiokow – elegancki, wonionce bratkartofle, co sie ich jodało na wieczerzo ze kiszkom abo ze kwaskom ze kiszonej kapusty.
Wspomijcie se yno na taki ekologiczne jodło, bo dzisio nom go brakuje!
Komentarze