Wprawdzie nauczanie dzieci w Moszczenicy rozpoczęto już w 1824 roku, ale przez pół wieku lekcje odbywały się w domu należącym do Jana Szmuka. Dopiero w 1874 roku obok kościoła pod wezwaniem św. Mikołaja wzniesiono oddzielny szkolny budynek. Do 1922 roku lekcje prowadzone były w języku niemieckim. Po trzecim powstaniu śląskim, kiedy ziemie powiatu rybnickiego znalazły się w granicach Polski, rozpoczęło się nauczanie po polsku. Liczący ponad 50 lat budynek wymagał remontu. Ówczesny kierownik placówki Ludwik Drożiński i nauczyciel Wiktor Ranoszek zabiegali o budowę nowej szkoły. W 1929 roku inwestycja ruszyła i trwała sześć lat. Uroczyste otwarcie szkoły nastąpiło 22 września 1935 roku. Jednak już po czterech latach, po wybuchu drugiej wojny światowej, do szkoły wrócił język niemiecki. W styczniu 1945 roku, podczas walk o wyzwolenie Moszczenicy, budynek uległ znacznemu zniszczeniu. Jego odbudowa zajęła ponad 15 lat. W 1975 roku Moszczenica, w wyniku reformy administracyjnej kraju, została przyłączona do Jastrzębia Zdroju. Wiejska szkoła otrzymała nr 16.Na wystawie zobaczyć można liczne fotografie, a także stare przybory uczniowskie – drewniany piórnik, kałamarze, stalówki, a także zeszyty. Warto zwrócić uwagę na sztukę kaligrafii, jaką swego czasu posiąść musieli uczniowie. Jak należało pisać przed ponad pół wiekiem, można przekonać się, przeglądając archiwalne zeszyty Marii i Andzi Popkówien, które do szkoły w Moszczenicy uczęszczały w latach 1946-48.Historia moszczenickiej szkoły jest nierozerwalnie związana z profesorem Rudolfem Ranoszkiem. Ten urodzony w 1894 roku wybitny asyriolog i hetytolog pochodził z Moszczenicy. Tutaj w 1900 roku rozpoczął naukę. Do dzisiaj zachował się wpis Ranoszka w poczet uczniów. Po edukacji w szkole powszechnej 12-letni Rudolf wyjechał do Gliwic, gdzie ukończył gimnazjum. W 1914 roku został studentem Uniwersytetu Wrocławskiego, który ukończył z dyplomem filozofii. W 1922 roku Ranoszek objął posadę nauczyciela w Gimnazjum nr 1 w Rybniku. Później przeniósł się do Katowic. Jednocześnie kontynuował pracę naukową na Uniwersytetach Warszawskim i Lwowskim. W 1939 roku otrzymał stypendium naukowe w Paryżu i Londynie, ale po wybuchu wojny zrezygnował z wyjazdu na Zachód. Wrócił do rodzinnej Moszczenicy. Jednak w 1940 roku został zmuszony do ucieczki. Wyjechał do Niemiec, skąd powrócił do Polski w 1946 roku. Trafił do Warszawy, gdzie reaktywował działalność Uniwersytetu Warszawskiego. Utworzył tam Katedrę Filologii Starożytnego Wschodu. Kierował nią do momentu przejścia na emeryturę w 1964 roku. Przez kolejnych 17 lat mieszkał w Warszawie. Dopiero w 1981 roku wrócił do Moszczenicy. Aż do śmierci profesora w 1986 roku opiekowała się nim rodzina jego siostrzeńca. Dwa lata później Szkoła Podstawowa nr 16 otrzymała jego imię.Na wystawie w Galerii Historii Miasta zgromadzono pamiątki po profesorze – fotografie, listy, zapiski pismem klinowym wykonane na Harvard University Press Cambridge w 1932 roku, publikacje. Wystawę można oglądać do końca wakacji.(AK)
Komentarze